Gazetrarja dhe shkrimtarja Klara Buda, në Radio Liria.

Gazetarja, publicistja, studiusja dhe shkrimtarja Klara Biuda është e ftuara speciale në emisionin "Përsonazhi i javës në Radio LIRIA.

Emisioni transmetohet ditën e shtunë më 21.10.2017, në ora 22:00.


Biografia:

Pas studimeve universitare për letërsi moderne dhe të krahasuar në Sorbonë, Paris IV, Klara Buda ndryshon drejtimin fillestar, atë të mjekësisë veterinare. Më pas pranohet në Ecole Pratique des Hautes Etudes, në degën Metoda të Historisë, Arkeologji dhe Histori arti. Në vitin 1996, nën drejtimin e albanologut Christian GUT, mbron Dimplome d’Etude Aprofondi në Histori Arti, duke u bërë kështu e para shqiptare e diplomuar nga ky universitet prestigjioz francez. Paralelisht me studimet Universitare, punon në Paris, fillimisht në sektorin e komunikimit të UNESCO-s dhe më pas si gazetare për BBC dhe për Radio France Internacionale (RFI). 

Në vitin 1993 i atribuohet Karta Profesionale e Shtypit Francez dhe gazetaria bëhet profesioni i saj i parë për dy dekadat në vazhdim. Duke filluar nga viti 1999 është gazetare e specializuar në RFI dhe në vitin 2005 bëhet shefe e edicionit të lajmeve. Në këtë kohë, gjithe duke punuar ne kohe te plote si gazetare ajo specializohet në mesimdhenie per formimin e gazetarëve profesionistë dhe bëhet pjesë e ekipit të formatorëve të Radio France Internacionale. Përmes sektorit të jashtëm të RFI-se dhe në kuadrin e programit europian Phare për Ballkanin Perëndimor duke filluar nga viti 2000 ajo kryen expertiza të mediave dhe drejton formimin e gazetareve në vendet e këtij rajoni. Veçanërisht mund të permenden programet e trainingut në Radio Televizionin Maqedonas, në vitin 2003 dhe në Radio Televizionin Shqiptar RTSH, në vitin 2007.   

Në vitin 2006 emërohet shefe e redaksise shqipe të RFI-së ekipin e të cilës e drejtoi deri në mbyllje, në vitin 2010. Gjatë kësaj periudhe Redaksia Shqipe fitoi në prestigj, në gjirin e 19 emisioneve të gjuhëve të huaja të RFI së si dhe krijoi lidhje të ngushta me Radio Televizionin Shqiptar. Një numër projektesh të përbashkëta me Radio Tiranën u realizuan në këtë moment, disa prej te cilave, ku mund të permendet edhe një program I përbashkët me Radio Tirana 2, do të përfundonin së bashku me mbylljen e Redaksisë Shqipe të RFI-së, në vitin 2010, gjë që koencidon me fundin e luftës së ftohtë dhe mbylljen e Redaksive të tjera të gjuhëve te ish kampit te lindjes, si Redaksia polake, serb e kroatisht apo te Radaksive te tjera historike në  gjuhen shqipe, si ajo e BBC, së në Londër. Pas mbylljes së redaksise shqipe, mes dy mundësive, asaj të sisemimit në gjirin e shërbimit francez dhe asaj të përfitimit të një viti shkollim në fushëen e zgjedhur prej saj, Klara Buda zgjodhi këtë të fundit dhe përfitoi një nga kontrata më interesante që RFI ja ka dhënë ndonjëherë për një punonjës të saj, qoftë ky I shërbimit francez apo i shërbimit të gjuhëve tv huaja që vendos të largohet. Ajo ishte nga të rrallët gazetare me titullin Redactor en Chef, që largohet me dëshirën e saj në një kohë që I gjithë ekipi I redaksisë shqipe që ajo drejtonte pranoi të sistemohej në vende të ngelura bosh nga largimi I personelit në shërbime të tjerë të RFI. Përmes kësaj kontratë ajo përfitoi, një vit shkollim ne USA dhe një ndihmë të konsiderushme për themelimin e studjos së saj private të prodhimit televiziv dhe filmik Beratinus, në vitin 2011, në New York City. 

Klara Buda njihet gjithashtu edhe si eseiste dhe romanciere. Punimet e saj Universitare mbi veprën e Mitrush Kutelit, sjellin një analizë të nuancuar mbi këtë autor dhe teknikën e tij të tregimit të shkurtër, pagëzuar rrëfenja dhe e destinuar për tu treguar. Në kuadër të këtyre studimeve ajo përkthen në frëngjisht rrefenjën “Fshati im e pi Rakinë”, si edhe punon për një biografi letrare të këtij autori. “Lulebajamja Kuteliane, Biografia Letrare e Mitrush Kutelit” në shqip është në proces botimi.   

Në vitin 2009 boton romanin Kloroform ku përshkruhet absurditeti i sistemeve totalitare dhe liria e brendëshme e individëve si mjet i mbijetesës nën diktaturë. Klara Buda pohon kështu pamundësinë e çdo sistemi, sado i tmerrshëm qoftë ai, për ta shkatërruar tërësisht idealin e lirisë. Nga dashuria e ndaluar dhe dhunimi i intimitetit për të përfunduar me toksikomanet e fshehur në statistikat zyrtare, ajo trajton tema për një kohë të gjatë tabu. Aktiviste, Kulturë, të Drejtat e Njeriut Në vitin 1997, ajo themelon në Paris shoqatën “Diagonale Franco-Albanaise, Art, Culture, Litterature” që ka për objekt krijimin e urave në mes të kulturës franceze e shqiptare. Fillimisht dhe gjatë gjithë kohës që punoi dhe jetoi në Paris ajo u përpoq të themelojë një shkollë shqipe në Paris, intra muros, duke besuar se komoditeti dhe lehtësia e ardhjes në vendin e zhvillimit të mësimit do të lehtësonte arrdhjen e fëmijëve nga rrethinat. Shkolla të ndryshme kanë egzistuar përkohësisht në periferi të kryeqytetit francez por ato i kanë shërbyer komuniteteve lokale pa mundur të bëhen, shndërrohen në një qendër aderuese e lehtësisht aksesibël për të gjithë. “Diagonale Franco-Albanaise, Art, Culture, Litterature”  organizon aktivitete letrare në bashkëpunim me « Printemps des poètes » në Francë ndër të cilat mund të përmendet promovimi i veprës së Ali Podrimjes në  mars 2003. Në vitin 1998, Klara Buda është shumë aktive në gjirin e “Comité Kossovo” pranë Revistës “Esprit” në Paris, shoqatë që punon për sensibilizimin e intelektualëve francezë për terrorin e ushtruar në Kosovë. Në 23 Qershor 1998, së bashku me Gazetaren M-F Allain ajo redakton “The fate of Kosovo common declaration on basic principles”. Ky peticion u mbeshtet nga një numër ilustrë intelektualesh francezë. Klara Buda është firma e dytë e peticionit të intelektualeve francezë drejtuar Qeverisë së tyre dhe Komunitetit Ndërkombëtar për të ndaluar pastrimin ethnik dhe terrorin e ushtruar nga forcat ushtarake  dhe para ushtarake serbe në Kosovë. Shih “Memoire du Kossovo”.


Botimet:

STUDIM AKADEMIK FRENGJISHT 1997  Ecole Pratique des Hautes Etudes, prane Sorbonnes, Paris

1.  1997- Mitrush Kuteli, Biografia letrare, në frëngjisht dhe Përkthimi në frëngjisht i Rrëfenjës « Fshati im e pi rakinë », Mitrush Kuteli 

FICTION

2.  2009 Roman Kloroform, Botimet Dudaj, ISBN 978-99943-0-139-3 
Përshkruhet absurditeti i sistemeve totalitare dhe liria e brendëshme e individëve si mjet i mbijetesës nën diktaturë. Klara Buda pohon kështu pamundësinë e çdo sistemi, sado i tmerrshëm qoftë ai, për ta shkatërruar tërësisht idealin e lirisë. Nga dashuria e ndaluar dhe dhunimi i intimitetit për të përfunduar me toksikomanet e fshehur në statistikat zyrtare, ajo trajton tema për një kohë të gjatë tabu.

PERKTHIMI LETRAR
3.  2016 - Mitrush Kutelit në frëngjisht, botohet per here te pare ne FRANCE 2016 Rrëfenja  « Fshati im e pi rakinë» e Mitrush Kutelit, përkthyer në frëngjisht. Éditions Fauves, Paris, 2016. ISBN: 979-10-302-0046-1 

ESSEISTIKA 

4.  2017 “Kosova Mon Amour”- fiton “Çmimi i esesë Panairi i Prishtinës 2017” – sot 21 tetor-  LIBRI ME I SHITUR NE KOSOVE  “Kosova Mon Amour”, ese dhe artikuj mbi luftën e Kosovës, Totalitarizmin dhe Letërsinë. Ribotoi PEMA, Prishtina, 2017, ISBN 978-9951-72-142-4.

5.  2017 “Rrëfenja kuteliane”, Ese, Ombra GVG, Tiranë, Shqipëri, tetor, 2017

Versioni shqip i punimit akademik I Klara Budes mbi Kutelin, perkthyer ne shqip nga Adrian Koxha

Biografia e këngëtarit Driton Gashi

Driton Gashi ka lindur në Prishtinë në vitin 1975. Në moshën pesëmbdhjetëvjeçare emigron me familje në Gjermani. Ka studjuar për gjuhësi dhe pedagogji në Universitetin e Bochum-it dhe punon si pedagog shkolle dhe këshilltar pedagogjik në një kolegj për të rritur në qytetin Dortmund. 

Studimet pasuniversitare i ka mbaruar në Fakultetin e Drejtësisë në Universitetin e Hagen-it dhe ka marrë titullin akademik "Magjistër i Drejtësisë", "Master of Mediation" (MM), (ndërmjetes privat dhe jashtëgjyqësor në raste të konflikteve familjare). Nga viti 1993 punon për dhjetëra gjykata dhe institucione tjera të larta shtetërore si përkthyes i betuar dhe i autorizuar gjyqësor për gjuhën gjermane dhe shqipe. 

Me muzikë mirret që nga fëmijëria dhe deri tani ka publikuar dy albume me muzikë të lehtë shqiptare dhe ndërkombëtare, “Driton Gashi” (2000) dhe “This is my life” (2010). Është bashkëpunëtor i rregullt i disa gazetave dhe revistave shqiptare dhe gjermane, ku ndër të tjerash shkruan lidhur me aktivitetin kulturor të mërgatës shqiptare si dhe fenomenin dhe pasojat e migrimit. Po ashtu, është përkrahës i madh i Shkollës Shqipe në Gjermani si ekspert i dygjuhësisë, si ndërmjetës mes komunitetit shqiptar dhe palës gjermane si dhe në rolin e lektorit dhe përkthyesit gjatë përpilimit të teksteve shkollore. 

Driton Gashi mirret edhe me përkthime letrare. Ka përkthyer nga shqipja në gjermanisht poezi nga shumë krijues shqiptarë. Përmbledhja me këngë popullore dhe të lehta nga të gjitha trevat tona “Këngë të paharruara shqiptare” (Prishtinë, 2011) është libri i tij i parë në gjuhë shqipe, në gjuhën gjermane Driton Gashi ka botuar disa punime shkencore në fushën e pedagogjisë ndërkulturore.